Hoogstamboomgaarden kunnen ook rendabel zijn

Hoogstamboomgaarden zijn waardevol voor het landschap en het toerisme maar momenteel enkel decoratief. Vaak worden ze beheerd door vrijwilligers die de bomen niet snoeien en onderhouden. Bovendien brengen ze niks op en wordt er met het fruit meestal niks gedaan. Dat kan ook anders. 'Maar waar ga je de plukkers vinden' zult u zeggen. In tegenstelling tot consumptiefruit dat met de hand geplukt moet worden kunnen we het fruit voor distillateurs schudden en rapen. Dat is economisch weer wel haalbaar. In Normandië is alle kennis hiervoor voorhanden. Alle fruit voor de cider en de Calvados wordt zo geplukt. En het hoogstamfruit is absoluut het beste ! Maar ook wij kunnen heel mooie appeldistillaten maken.

Opwaardering

In Duitsland zijn hoogstamboomgaarden inmiddels erkend als cultureel erfgoed. "Met de achteruitgang van hoogstamboomgaarden, zijn het niet alleen de fruitbomen met grotkruinen zelf, maar met hen oude variëteiten van fruit, de kennis verzorging van de bomen en de verwerking van de vrucht aan most, distillaten, gedroogde vruchten of cider die verdwijnen. De erkenning van hoogstamboomgaarden als cultureel erfgoed is bedoeld om meer aandacht te vestigen op deze bedreigde biotopen en dragen zo bij tot de instandhouding van de bestanden en de teelt ervan." In plaats geld onder de vorm van subsidies voor het behoud ervan te geven kan men beter zorgen dat er voor het fruit een interessante bestemming is. In Duitsland doen ze dat al jaren. 
​

Accijnsvrije alcohol

​In Duitsland hebben 200.000 'Stoffbezitser' (mensen die grondstof voor distilleerderijen produceren, in hoofdzaak fruittelers) een eigen accijnsnummer waaronder zij door kleine distillateurs als loonstoker 50 liter 100 % vol alcohol vrij van accijnzen kunnen laten stoken. De fruitteler kan deze alcohol dan aan de distillateur verkopen of zelf op de markt brengen. Stel je dat eens voor. Ook hoogstamboomgaarden, die recent als cultureel erfgoed werden erkend, zijn dan weer interessant.

Met 17 bomen produceer je normaal genoeg appelen voor die 50 liter alcohol vrij van accijns. (50 l 100 % vol --> 120 l distillaat --> 170 flessen van 70 cl.) 
​

Calvados ​ROGER GROULT

Roger Groult heeft 23 ha boomgaard met 5.600 appelbomen (17 ha traditionele hoogstam en 6 ha laagstam) met 30 traditionele variëteiten cider-appels. (70% bitter en bitter-zoet, 20% zoet en 10% zuur). Van oktober tot december sorteert men de appels en perst men. Na fermentatie wordt er dan gedistilleerd. Jaarlijks worden rond 600 ton appelen geperst. Een ton appels levert 700 l te distilleren cider op.

Fruitstreken en distilleren

​Historisch zijn distilleerderijen in alle wijn- en fruitstreken aanwezig. In fruitstreken zijn fruitdistillaten erg belangrijk voor de verwerking van tweede keus, industriefruit en fruit uit hoogstamboomgaarden. Bij ons is dit helaas niet het geval en wordt veel fruit vernietigd. In de hedendaagse tijdsgeest een totaal verwerpelijk iets. Waarom geen met Calvados vergelijkbaar appeldistillaat maken, een 'poire' of 'Kirsch'?

Oude variëteiten 

Er zijn in onze hoogstamboomgaarden nog veel oude variëteiten te vonden waarvan nog niet eens bekend is of ze niet interessant zijn om te distilleren.

Subsidie werkt niet

In België geeft de overheid subsidie en laat 'Natuurpunt' het beheer doen. Maar hoogstam boomgaarden zijn geen 'natuur', die zijn 'cultuur'! De mensen van Natuurpunt onderhouden de bomen niet en laten de boomgaarden verwilderen. Iets wat zij 'natuur' noemen. Je ziet de bomen dan ook een voor een scheuren en kapot gaan doordat ze niet worden verzorgd maar verwaarloosd.

Neem een voorbeeld aan elders

In Duitsland en Oostenrijk zijn er tienduizenden kleine ambachtelijke distillateurs die het fruit van deze oude rassen uit 'Steuobstwiesen' maar al te graag als grondstof voor hun distillaten gebruiken. De bomen worden onderhouden en de boomgaarden blijven hun historische functie vervullen.

​50 liter alcohol vrij van accijns.

In Duitsland kunnen boeren jaarlijks tot 50 liter 100% vol alcohol laten stoken door een loonstoker waarop zij geen accijns moeten betalen. Dit maakt dat het interessant is om hoogstamboomgaarden te behouden. Dit kan onder het statuut 'Stoffbezitser'.
Oostenrijk telt meer dan 40.000 ambachtelijk kleine distillateurs. Dat is enerzijds historisch, maar anderzijds wordt het ook in stand gehouden omdat dankzij deze distillateurs oude cultuurbomen en hoogstamboomgaarden economisch van nut blijven en om die rede ook worden onderhouden.

Wil je hoogstamboomgaarden stimuleren? Zorg dan dat er met het fruit waardevolle distillaten worden gemaakt.